Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.3896/2010 η ανεξάρτητη αρχή Συνήγορος του Πολίτη ορίζεται ως φορέας για την παρακολούθηση και προώθηση της εφαρμογής της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών, σε συνεργασία με την Επιθεώρηση Εργασίας που αποτελεί τον αρμόδιο ελεγκτικό μηχανισμό για την τήρηση και εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων.
Περαιτέρω με το Ν.4443/2016 διευρύνεται ο ρόλος του Συνηγόρου του Πολίτη, στον οποίο ανατίθεται η αρμοδιότητα της παρακολούθησης και προώθησης της εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενεαλογικών καταβολών, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης, ηλικίας, οικογενειακής ή κοινωνικής κατάστασης, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου. Επίσης προσδιορίζονται οι φορείς και οι υπηρεσίες με τους οποίους θα συνεργάζεται για την τήρηση της εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης.
Με τις διατάξεις του εν λόγω νόμου επανακαθορίζεται το πλαίσιο συνεργασίας με την Επιθεώρηση Εργασίας που έχει την αρμοδιότητα να επιλαμβάνεται καταγγελιών αναφορικά με την παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης. Τα αποτελέσματα των ενεργειών του υποβάλλονται στον Συνήγορο του Πολίτη, ο οποίος επιφυλάσσεται της αρμοδιότητάς του προς ίδιαν έρευνα και διαμόρφωση του τελικού πορίσματος επί της καταγγελίας.
Τέλος, ο Συνήγορος του Πολίτη, ορίζεται αρμόδιος φορέας και για ζητήματα διακρίσεων που άπτονται της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής για γονείς και φροντιστές (αρθ. 32, Ν.4808/2021).